اگر موتور در خودروها نقش تولیدکننده نیرو را دارد، گیربکس نیز نقش انتقال‌دهنده نیرو را بر عهده دارد. در واقع موتور گیربکس عاملی اصلی به حرکت درآمدن خودرو است و اگر نباشد، خودرو حرکت نمی‌کند. به گیربکس جعبه دنده هم می‌گویند. این بخش از خودرو، وظایف اساسی و مهمی بر عهده دارد که از جمله آن می‌توان به کنترل خودرو، تنظیم سرعت و یا جهت آن اشاره کرد. اگر گیربکس خودروتان دچار مشکلی شود، فقط باید به کارشناسان حرفه‌ای و کاربلد مراجعه کنید چرا که تعمیر این قطعه نیاز به دانش تعمیراتی بالایی دارد. در این مطلب قصد داریم تمام آنچه نیاز است راجع به خرید موتور گیربکس بدانید را ذکر کنیم و توضیح دهیم.
گیر موتور یا موتور گیربکس چیست و چه کاربردی دارد؟
یکی از مهمترین اجزا خودرو موتور گیربکس است که وظیفه انتقال نیرو را بر عهده دارد. این وسیله به راننده کمک می‌کند تا بتواند سرعت خودرو را تنظیم کند، در واقع گیربکس این کار را به وسیله مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها انجام می‌دهد. تولیدکنندگان، گیربکس را به موتور خودرو اضافه می‌کنند تا بتوانند به این صورت سرعت موتور را کنترل نمایند.
گیربکس‌ها نیرویی تولید می‌کنند که از آن با نام گشتاور یاد می‌شود. گشتاور گیربکس باعث به حرکت درآمدن ماشین می‌شود. در واقع قدرت گشتاور بسته به میزان قدرت چرخ‌دنده‌ها و سیستم خودرو تنظیم می‌شود و عامل تنظیم‌کننده این قدرت، گیربکس است.
زمانی که از موتور گیربکس استفاده می‌شود، بدون نیاز به اینکه گشتاور یا نیرو افزایش پیدا کند، راننده امکان تنظیم سرعت خودرو را دارد. گیربکس‌ها وظایف مختلفی دارند که در زیر به ذکر مهمترین آن‌ها می‌پردازیم:
- در برخی مواقع ممکن است سرعت خودرو از کنترل خارج شود. مثلا در سراشیبی‌ها ممکن است راننده نتواند سرعت را کنترل کند، اما زمانی که از گیربکس استفاده شود، راننده به خوبی می‌تواند سرعت را کم یا زیاد نماید
- موتور گیربکس در ایجاد نیروی حرکت معکوس در خودرو کاربرد دارد. در واقع به وسیله این ابزار راننده می‌تواند خودرو را به جلو یا عقب حرکت دهد
- اگر بخواهید موتور را فعال نگه دارید اما ماشین حرکت نکند، نیاز به گیربکس دارید. در واقع گیربکس مانع انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها می‌شود و در نهایت ماشین ثابت خواهد ماند.
خرید انواع الکتروموتور ترمزدار از طریق سایت سپکا
انواع گیر موتور
همانطور که ابزار و وسایل مختلف از گذشته تا به امروز سیر تکاملی خود را طی کردند و روز به روز پیشرفته‌تر شدند، موتور گیربکس نیز از مدل‌های ساده به مدل‌های پیشرفته تکامل پیدا کرد. حالا تولیدکنندگان انواع گیربکس موتور را در سه نوع مختلف تولید می‌کنند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
موتور گیربکس دستی
زمانی که راننده پدال خودرو را می‌فشارد، کلاچ با موتور درگیر می‌شود، در این زمان گیربکس دستی نیز کار می‌کند. هر چند به کارگیری موتور گیربکس دستی به دلیل دخالت راننده در مدیریت آن کمی سخت و مشکل است اما برخی رانندگان ترجیح می‌دهند به جای گیربکس‌های اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک از این نوع گیربکس‌ها استفاده کنند. انواع موتور گیربکس دستی شامل موارد زیر هستند:
- گیربکس دستی ترتیبی: در این نوع از گیرموتورها برای تعویض دنده‌ها باید ترتیب را رعایت کرد. در واقع در این نوع گیر موتورها باید دنده‌ها پشت سر هم عوض شوند. یکی از مشکلاتی که این نوع گیربکس‌ها دارند، زمان‌بر بودن و سخت کردن فرآیند کم کردن یا افزایش سرعت خودرو است
- گیربکس دستی غیر ترتیبی: دقیقا بر خلاف گیرموتروهای دستی ترتیبی، این نوع از گیرموتورها نیازی به رعایت ترتیب ندارند و شما به راحتی می‌توانید بین دنده‌ها جا به جا شوید. مثلا می‌توانید به یک باره از دنده 2 به دنده 4 بروید.
سایر محصولات سپکا: گیربکس حلزونی
موتور گیربکس اتوماتیک
هر چقدر انواع موتور گیربکس دستی نیاز به مهارت بالا در رانندگی دارند، اما گیر موتورهای خودکار نیازی به مهارت بالا ندارند و کنترل آن‌ها ساده است. در واقع در این نوع گیربکس‌ها نیازی به حرکت دسته دنده و یا گرفتن پدال کلاچ نیست. این گیر موتورها همانطور که از نام‌شان پیداست به صورت اتوماتیک کار می‌کنند و در بسیاری از خودروهای پیشرفته، جایگزین گیربکس‌های دستی می‌شوند. گیربکس‌های خودکار نیز انواع مختلفی دارند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- گیربکس‌های AT: از جمله متداول‌ترین نوع گیر موتورهای خودکار است که در گذشته به صورت 4 یا 5 سرعته تولید میشد اما حالا به صورت 9 سرعته هم تولید می‌شود.
- گیربکس‌های AMT: طراحی این مدل از گیربکس‌های اتوماتیک بر اساس گیربکس‌های دستی است. سیستم این نوع گیربکس‌ها ساده و هزینه ساخت و نگهداری‌شان هم اندک است.
- گیربکس‌های CVT: این گیربکس‌ها جدیدترین نوع گیر موتورهای خودکار هستند که از محبوبیت زیادی هم برخوردارند. تعویض‌دهنده در این گیربکس به صورت پیوسته است.
- گیربکس‌های DCT: این نوع گیربکس‌ها از فناوری مکانیکی جدیدی برخوردار هستند و ساختاری شبیه به گیربکس‌های دستی معمولی دارند.
موتور گیربکس نیمه اتوماتیک
نام دیگر گیربکس‌های نیمه خودکار منوتیک است. کارایی این نوع گیربکس‌ها از گیر موتورهای اتوماتیک بیشتر است و راننده به وسیله این نوع گیربکس راحت‌تر از گیربکس‌های دستی امکان تعویض دنده را دارد. در این نوع گیر موتورعا، دنده‌ها به صورت خودکار عوض می‌شوند ولی راننده در کاهش یا افزایش آن‌ها دخالت دارد.
معرفی اجزا و قطعات موتور گیربکس
در زیر به ذکر و معرفی اجزا موتور گیربکس می‌پردازیم که شباهت زیادی به سایر گیربکس های صنعتی دارد:
- چرخ‌دنده‌ها: از جمله مهمترین قطعا گیر موتورها می‌توان به چرخ‌دنده‌ها اشاره کرد که در ساختمان گیربکس بر روی یکدیگر سوار هستند و هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند. در واقع چرخ‌دنده‌ها میزان قدرت گشتاور از موتور به چرخ‌ها را مشخص می‌کنند. همه گیربکس‌ها چرخ‌دنده دارند اما هر کدام بسته به نوع کارکرد خود انواع مختلفی از چرخ‌دنده‌ها را دارا هستند
- پوسته گیربکس: پوسته گیربکس محل قرارگیری یاتاقان ها، چرخ‌دنده‌ها و محورها است.
- شافت ورودی یا محور کلاچ: از این محور با عنوان محور محرک گیربکس هم یاد می‌شود و به واسطه کلاچ به موتور وصل می‌شود.
- شافت واسط یا محور زیر: انتقال نیرو از محور محرک بر محور متحرک بر عهده این قطعه است.
- شافت خروجی یا محور اصلی: وظیفه این قطعه هدایت نیروی تبدیل شده از سوی گیربکس به سمت دیفرانسیل است.
- یاتاقان یا بیرینگ گیربکس: این قطعه به واسطه یک حرکت کشویی به سوی چرخ‌دنده می‌رود و به آن می‌چسبد. بر اثر این اتفاق، چرخ‌دنده نیز به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
- دسته دنده: یکی از بیرونی‌ترین اجزا گیربکس دسته دنده است. بعضی از خودرویی‌های که گیر موتور خودکار دارند، فاقد این قطعه هستند.
- ماهک: قدرت و نیرویی که به میل ماهک وارد می‌شود، به وسیله دسته دنده به این قطعه نیز وارد می‌گردد، در نهایت این قطعه حرکت می‌کند.
- میل ماهک: این قطعه ماهک و دسته دنده را به هم متصل می‌کند. به ازای هر میل ماهک که در گیر موتور است، یک ماهک هم وجود دارد.
- کشویی دنده: این قطعه فرآیند رفت و برگشتی خود را بر روی اجزایی از گیربکس به نام توپی انجام می‌دهد.
- دنده برنجی: دنده برنجی بین دنده‌های کشویی و یاتاقان ها قرار دارد و وظیفه آن درگیر کردن این دو قطعه با یکدیگر است.
- کاسه نمد یا عایق نشت: این قطعه در واقع سپر بلای یاتاقان‌ها است. کاسه نمد از نفوذ گرد و غبار به یاتاق‌ها و روغن‌هایشان جلوگیری می‌کند
مشخصات فنی موتور گیربکس
در این قسمت به مهمترین مشخصات فنی گیربکس‌ها اشاره می‌کنیم که در هنگام خرید باید به آن‌ها دقت کنید:
- میزان توان ابتدایی
- میزان توان الکتروموتور به کیلووات
- اندازه گشتاور خروجی
- دمای محیط
- نسبت تبدیل
- مقدار بازدهی در طی روز
- مقدار بار شعاعی
- برنامه دستگاه
- محاسبه مقدار دور چرخش الکتروموتور در دقیقه
- شرایط محیطی و آب و هوایی مثل گرد و خاک یا استوایی بودن آب و هوا
- نوع گیر موتور
- مشخصات گیرموتور
- نوع انتقال انرژی بین بخش‌های گیر موتور
- شیوه قرار گرفتن محورهای گیر موتور نسبت به هم
مشخصات فنی انواع بلبرینگ و رولبرینگ را در سایت تخصصی سپکا بخوانید.
راهنمای خرید موتور گیربکس
همانطور که در طول این مطلب متوجه شدید، انواع موتور گیربکس دستی، اتوماتیک و نیمه اتوماتیک به منظور تنظیم سرعت خودرو و سایر اهداف مهم به کار می‌روند. اگر بتوانید به خوبی و با توجه به اصول مناسب و صحیح از گیربکس‌ها استفاده کنید، موجب افزایش عمرشان می‌شوید و در طولانی مدت نیاز به خرید محصولی مشابه نخواهید داشت. اما اگر به هر دلیلی گیربکس خودروتان دچار مشکل شد، باید به دنبال یک مرکز خرید مناسب باشید.
سپکا عرضه‌کننده انواع گیربکس موتور است. حالا که با کاربرد موتور گیربکس در این مطلب آشنا شدید، می‌توانید برای خرید انواع آن به فروشگاه سپکا مراجعه کنید. اگر نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد موتور گیربکس و ویژگی‌های آن دارید، می‌توانید همین حالا با کارشناسان مجموعه سپکا تماس بگیرید تا شما را به صورت کامل در خرید راهنمایی کنند. کارشناسان این مجموعه نکات تکمیلی و مهمی در مورد قیمت موتور گیربکس، خرید موتور گیربکس و ... به شما خواهند داد که در افزایش اطلاعات و آگاهی‌تان برای خریدی مطمئن تاثیرگذار هستند.