ژنراتورها دستگاهی بسیار مهم در ساختمان‌های بزرگ، بیمارستان‌ها، کارخانه‌ها، مراکز تولید و ... هستند که از آن برای تولید برق به‌ویژه در زمان قطع آن استفاده می‌کنند. نحوه انتخاب ژنراتور بسیار حساس و مهم است؛ چراکه اگر این کار را اشتباه انجام دهید، به ضرر شما تمام می‌شود. یکی از عوامل مهم برای انتخاب دیزل ژنراتور، توان دستگاه است. اگر ابتدا ظرفیت مورد نیاز خودتان را محاسبه کنید و متناسب با آن خرید را نهایی کنید، انتخاب بهتری را انجام داده‌اید. البته در کنار توان، چند فاکتور دیگر هم وجود دارد که شما باید آنها را در نظر داشته باشید.
در این مقاله از سپکا قصد داریم ابتدا ظرفیت دیزل ژنراتور را محاسبه کنیم و سپس به چند روش انتخاب صحیح ژنراتور بپردازیم. پس تا پایان همراه ما باشید؛ چراکه چندین فاکتور مهم برای انتخاب دیزل ژنراتور بیان شده است.
ظرفیت دیزل ژنراتور
برای کسانی که از دیزل ژنراتور استفاده می‌کنند، استفاده از حداکثر توان دستگاه بسیار مهم است؛ چراکه می‌توان با حداکثر توان، بیشترین تعداد وسیله برقی را راه‌اندازی کرد. اگر ظرفیت دستگاه ژنراتور از مقدار ظرفیت مورد نیاز کمتر باشد، نیاز شما را برطرف نخواهد کرد. حتی اگر مقدار آن بیشتر از ظرفیت نیاز شما باشد، برایتان صرفه اقتصادی ندارد. پس انتخاب ژنراتور با ظرفیت مناسب بسیار حائز اهمیت است.
بسیاری از افراد که قصد خرید دیزل ژنراتور را دارند، سعی می‌کنند که خودشان ظرفیت دستگاه را محاسبه کنند؛ اما واقعیت این است که این کار تخصصی است و باید توسط یک شخص متخصص انجام شود. اگر به چنین شخصی دسترسی نداشتید، چاره جز این ندارید که خودتان دست به کار شوید. این محاسبه‌ها اصلا کار ساده‌ای نیست و باید مواردی زیادی را در نظر بگیرید و در داخل فرمول‌ها قرار دهید.
نحوه محاسبه ظرفیت ژنراتور
برای شروع کار، ابتدا لیست لوازم برقی موجود در محل را آماده کنید. سپس مقدار برقی که آنها نیاز دارند را با یکدیگر جمع کنید. البته زمانی که موارد را با هم جمع می‌کنید لازم است که همه آنها یک واحد باشند. اگر همه واحدها یکسان باشد، عدد به‌دست آمده را بر 1000 تقسیم می‌کنیم تا جریان مصرفی ژنراتور بر حسب کیلووات به دست آید.
برای اینکه توان عملی ژنراتور به دست آید، باید کیلووات (KW) را به کاوا (KVA) تبدیل کرد. برای انجام این تبدیل باید ضریب PF را در نظر بگیرید. این مقدار در دیزل ژنراتورها معمولا برابر 8/0 است. برای محاسبه کاوا از فرمول زیر استفاده کنید:
ضریب RF× جریان مصرفی بر حسب کاوا = جریان مصرفی بر حسب کیلووات
اگر کنتور شما سه فاز است و قرار است برق مصرفی سه فاز را استفاده کنید، باید در فرمول بالا، مقدار توان مصرفی را بر عدد 1.8 تقسیم کنید. به‌عنوان‌مثال، اگر یک ژنراتور یک کاوا داشته باشید، می‌توانید با جریان سه فاز 1.44 آمپر را بگیرید. اگر جریان شما تک فاز است، باید عدد جریان را بر عدد 1.44 تقسیم کنید. یعنی با ژنراتور یک کاوا می‌توانید 1.115 آمپر برق تولید کنید.
ارتفاع ژنراتور از سطح دریا بسیار مهم است. در شهرهایی که ارتفاع آنها بالاتر از سطح دریاست، باید مقداری به توان دیزل ژنراتور اضافه کنید. برای مثال اگر 1000 متر بالاتر از سطح دریا هستید، باید 10 درصد به توان دیزل ژنراتور اضافه کنید.
در بعضی موارد، هنگام محاسبه ظرفیت دیزل ژنراتور، باید ضرایب خاصی را تاثیر دهید تا قدرت دیزل ژنراتور و توان آن به درستی محاسبه شود. در ادامه به بعضی از این ضرایب اشاره شده است:
ضریب دما: برای محاسبه تاثیر دما در کارکرد دستگاه، از این ضریب استفاده می‌کنند. مقدار ضریب دستگاه با توجه به سازنده آن متفاوت است و هر شرکتی ضریب خاصی را برای خود ذکر می‌کند. اما به‌طور استاندارد فرمول ضریب دما در محاسبه توان ژنراتور به‌صورت زیر تعریف می‌شود:
Kt=1-(Ta-25^(°C)
در این فرمول حداکثر دمای محیط بر حسب درجه سانتی‌گراد است.
ضریب ارتفاع: از آنجایی که کلیه محاسبه‌های آزمایشگاهی در شرایط نقطه صفر دریا انجام می‌شود. پس با تغییر ارتفاع نتیجه محاسبه‌ها هم تغییر خواهد کرد. برای ضریب ارتفاع فرمول زیر وجود دارد:
Kh=1-(Ta-100)/1000
ضریب راه‌اندازی: در موتورهای الکتریکی برحسب نوع راه‌اندازی، مقدار توان دیزل ژنراتور هم باید به‌صورت متفاوت محاسبه شود. در موتورهای الکتریکی که به روش ستاره مثلث راه‌اندازی برابر 1.7 است؛ در ژنراتورهایی با راه‌اندازی جریان مستقیم ضریب برابر 2.5 است. همچنین در موتورهایی که راه‌اندازه آن به کمک سافت استارتر یا اینورتور است، مقدار ضریب برابر 1 خواهد بود.
ضریب رزرو: این ضریب در دیزل ژنراتورهایی محاسبه می‌شود که بدون هیچ‌گونه توقف، در حال کار هستند. این ضریب که در واقع کاهنده توان ژنراتور است، بعد از اینکه محاسبه‌ها تمام شد، توان را در 1.25 ضرب می‌کند. البته مقدار ضریب توسط سازنده دستگاه محاسبه و تعیین می‌شود. همچنین در نظرگرفتن ضریب موجب کار دقیق‌تر و مطمئن‌تر ژنراتور می‌شود.
فاکتورهای مهم در انتخاب دیزل ژنراتور
قبل از اینکه هر کاری را انجام دهید، باید نیار خودتان را در نظر بگیرید. بعد از اینکه نیازهای خودتان را شناختید، باید به فکر خرید باشید. فاکتورهای انتخاب ژنراتور زیاد است. یعنی شما می‌توانید بر اساس یکی از این عوامل دستگاه مورد نظر خودتان را تهیه کنید. در ادامه به چند فاکتور و روش انتخاب صحیح ژنراتور پرداخته شده است:
توان
در نظر داشتن رنج توان دیزل ژنراتور یکی از عوامل مهم و بسیار اقتصادی انتخاب دستگاه است. برای انتخاب دیزل ژنراتور بر اساس توان آن، باید توان مورد نیاز خودتان را به‌دست آورید. اگر دیزل ژنراتوری که انتخاب می‌کنید از مقدار توان مورد نیاز شما کمتر باشد، بدون شک دچار مشکل می‌شوید؛ چراکه فشار زیادی به دستگاه وارد می‌شود و در نتیجه، قطعات آن، خیلی سریع خراب خواهد شد. همچنین اگر توان دستگاه بیشتر از حد نیاز شما باشد، هزینه‌هایی زیادی را روی دست شما می‌گذارد. در بعضی از دستگاه‌ها جدول توان دیزل ژنراتور ارائه می‌شود که می‌تواند به شما کمک کند.
قیمت
انواع مختلفی از دیزل ژنراتورها وجود دارد که شامل طیف وسعی از قیمت‌ها هستند. اگر نحوه انتخاب ژنراتور شما بر مبنای این فاکتور است، باید در نظر داشته باشید که نباید کیفیت دستگاه را فدای قیمت آن کنید؛ یعنی به بهانه دیزل ژنراتوری با قیمت پایین، از کیفیت آن چشم‌پوشی کنید. همچنین هیچ‌وقت وسوسه ژنراتورهای گران‌قیمت با ویژگی‌های اضافی نشوید. روش انتخاب صحیح ژنراتور این است که بین نیازهای شما و هزینه پرداخت‌شده، تعادل را رعایت کنید.
نوع مصرف دیزل ژنراتور
نوع مصرف دستگاه بر اساس میزان ساعت کارکرد پیوسته آن، به سه دسته مصارف پیوسته، مصرف دائم و مصرف اضطراری تقسیم می‌شود. در وضعیت اضطراری دستگاه برای حداکثر 2 ساعت روشن است و خروجی آن نزدیک به 90 درصد توان خروجی خواهد بود. در حالت مصرف دائم، خروجی دستگاه کمتر و در حدود 75 تا 80 درصد از ظرفیت توان ژنراتور است.
برند
یکی از فاکتورهای انتخاب ژنراتور برند دستگاه است. شرکت‌های داخلی و خارجی بسیاری مانند ولوو پنتا، کامینز، لوول، بنز، پرکینر، مکالته و استمفورد؛ اقدام به تولید موتورهای دیزلی کرده‌اند. ابتدا کیفیت دستگاه و سپس قیمت را در نظر بگیرید که مناسب باشد.
خدمات پس از فروش
دیزل ژنراتورها هم مانند بسیاری دیگر از دستگاه‌های صنعتی، به خدمات فنی و سرویس‌های دوره‌ای نیاز دارند. برندهای کامینز و ولوو از جمله بهترین برندهای بازار هستند که بهترین خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌کنند.
نوع سوخت مصرفی
دستگاه‌های دیزل ژنراتور معمولا از سه سوخت بنزین، گاز و دیزل استفاده می‌کنند. معمولا در نوع بنزینی، ظرفیت دستگاه کمتر از 40 کاوا است. ژنراتورهای گازی دارای قابلیت اتصال به لوله‌کشی گاز شهری هستند. در نتیجه، سوخت آنها بسیار ارزان است. البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که قیمت این نوع دستگاه، نسبتا گران‌تر است. مدل سوم از سوخت دیزل استفاده می‌کنند. سوخت دیزل بسیار ارزان است و به سادگی می‌توان آن را تهیه کرد. همچنین دیزل ژنراتور بسیار با دوام و پر قدرت است و تعمیرات آن به راحتی قابل انجام خواهد بود.
ابعاد و وزن
معمولا با توجه بر اساس الزمات محل نصب، مشخص می‌شود. برای انتخاب این فضا باید به چند نکته توجه داشته باشید. دستگاه باید از چهار جهت دارای فاصله حداقل یک متری باشد. همچنین اگر از چند دستگاه استفاده می‌کنید باید حداقل فاصله آنها دو متر باشد. محل نصب دستگاه روی وزن آن تاثیرگذار است. در صورتی که قصد دارید ژنراتور را روی پشت یا سطح دارای مقاومت کم نصب کنید، وزن آن یکی از عوامل انتخاب دستگاه است. باید به این نکته توجه داشته باشید که وزن دستگاه را بر اساس وزن آنها شامل کلیه قطعات محاسبه کنید.
میزان صدا آن
در صورتی که دیزل ژنراتور در محل‌های اداری، مسکونی یا بیمارستانی نصب شود به سطح صدای آن توجه کنید که کم باشد. البته چند راهکار وجود دارد که می‌توانید برای کاهش سطح صدای ژنراتور انجام دهید. میزان صدای دستگاه را با عایق اتاق دیزل ژنراتور یا با استفاده از کانوپی کاهش دهید. برای کاهش لرزش دستگاه هم، باید از لرزه‌گیرهای مختلف در بخش‌های مختلف استفاده کنید و از کیفیت کوپل آن مطمئن باشید. همچنین می‌توان با استفاده از منبع اگزوز دو جداره، سطح صدای دستگاه را کم کرد.
نوع سیستم تابلو برق
توجه به سیستم تابلو برق و سطح کنترل و حفاظت آن نیز مهم است. در این دستگاه‌ها از سه سیستم برق تابلو برق ساده، تابلو برق سنکرون و تابلو سنکرون با برق شهر استفاده می‌شود. البته باید به این نکته توجه داشت که نوع قابلیت‌های تابلو برق بر مبنای شرایط پروژه و امکانات مورد نیاز مشخص می‌شود. اگر نحوه انتخاب ژنراتور شما بر اساس سیستم تابلو برق است، نکات زیر را حتما در نظر داشته باشید.
تابلو برق ساده برای وصل‌کردن یک دستگاه به مدار برق ساختمان کاربرد دارد و در هنگام قطع‌شدن برق شهری به‌صورت خودکار دیزل ژنراتور را روشن می‌کند. در پروژه‌های تجاری و صنعتی بسیار بزرگ از چندین دستگاه دیزل ژنراتور برای تامین برق در مواقع اضطراری استفاده می‌شود. سنکرون‌شدن دستگاه‌ها می‌تواند مزایای زیادی به‌همراه داشته باشد. همچنین تابلو برق سنکرون با برق شهر قابلیت این را دارد که چند دستگاه دیزل ژنراتور را برق شهری شهری سنکرون کند.
سخن پایانی
از دیزل ژنراتورها برای تولید انرژی الکتریکی استفاده می‌کنند. از این دستگاه در مکان‌هایی که به شبکه برق متصل نیستند یا از آن به‌عنوان منبع تغذیه اضطراری استفاده می‌شود. با توجه به نقش حساسی که دارد، نحوه انتخاب ژنراتور بسیار مهم است. هنگامی که قصد خرید این دستگاه را دارید، باید چندین فاکتورها مهم را در نظر داشته باشید. این فاکتورها باید مبنای تصمیم‌گیری باشد تا بهترین دیزل ژنراتور را خریداری کنید. در این مقاله به چند مورد مهم از این فاکتورها اشاره شد تا به شما در هنگام انتخاب دستگاه کمک کند.
